z krytycznego

Encyklopedia PWN

antropogeneza
[gr. ánthrōpos ‘człowiek’, génesis ‘pochodzenie’],
filogeneza człowieka,
całokształt procesów ewolucyjnych, które doprowadziły przez długofalowe zmiany genetyczne do przekształcenia się form przedludzkich w formy człowieka współczesnego (Homo sapiens), którego historia rodowa (i rodziny człowiekowatych) jest ciągle przedmiotem badań i szerokich dyskusji naukowych.
Augustyn, Augustyn z Hippony, Augustyn Aureliusz, łac. Aurelius Augustinus, święty, ur. 13 XI 354, Tagasta, Numidia (ob. Suk Ahras, Algieria), zm. 28 VIII 430, Hippo Regius (Hippona, ob. Labda k. Annaby, Algieria),
najznamienitszy Ojciec Kościoła i jeden z czterech wielkich Doktorów Kościoła zachodniego, główny autorytet filozofii i teologii zachodniej do XIII wieku.
autonomia
[gr., ‘samorząd’],
filoz., socjol., teol. Autonomia to niezawisłość woli lub sumienia wykluczająca zależność od determinującego wpływu oddziałujących „z zewnątrz” (zatem heteronomicznych) czynników empirycznych, mających źródło w różnie ujmowanym prawodawstwie Bożym (teonomia) albo pochodzących od jakiegokolwiek autorytetu lub władcy (np. polityczna). W rozumieniu mocniejszym autonomia oznacza możliwość ustanawiania przez podmiot moralny własnych reguł postępowania, przeciwstawianych zarówno empirycznej heteronomii, jak i teonomii; jest traktowana jako centralna kategoria uzasadniająca próby budowania moralności bez etyki przez osoby odpowiedzialne, bo korzystające z autonomii (jak w koncepcjach „moralności ponowoczesnej”, np. u Z. Baumana). W ujęciu słabszym autonomia jest kojarzona nie tyle z wolą, co z sumieniem (lub rozumem praktycznym) podmiotu moralnego, który może samodzielnie ustalać reguły postępowania albo na zasadzie wolności, albo przez uzgodnienie przyrodzonych skłonności i niesprzecznych z nimi obowiązków, odkrywanych raczej niż konstytuowanych przez rozum praktyczny.
Bach Johann Sebastian Wymowa, ur. 21 III 1685, Eisenach, zm. 28 VII 1750, Lipsk,
niemiecki kompozytor i organista, przedstawiciel późnego baroku, jeden z największych twórców w historii muzyki.
Dante Alighieri
[d. aligiẹri],
ur. między 14 V a 13 VI 1265, Florencja, zm. 13 lub 14 IX 1321, Rawenna,
najwybitniejszy poeta włoski.
Jezus Chrystus
[gr. Iēsoús < hebr. Yě(hô)šû‘a ‘Jahwe zbawieniem’, skrócone do Yěšû‘],
Jezus z Nazaretu, ur. między 8 a 7 r. p.n.e., zm. 7 IV 30(?) r. n.e.,
założyciel i centralna postać chrześcijaństwa, które uważa go zarazem za człowieka i wcielonego Syna Bożego.
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia